Okolica

SARBINOWO to nadmorska miejscowość letniskowa położona w województwie zachodniopomorskim, 7 kilometrów na zachód od Mielna. Sarbinowo liczy populację ponad 600 stałych mieszkańców, z czego 178 mieszkańców to rolnicy. Pierwsze wzmianki o miejscowości Sarbinowo znajdujemy w 1309 roku, jeszcze wtedy wieś była położona półtora kilometra od Morza Bałtyckiego. W dziewiętnastym wieku nad Sarbinowem ciążyła groźba zniknięcia z mapy Polski na skutek erozji, z tego powodu w 1910 roku wybudowano betonowy mur ochronny. Do 1945 roku miejscowość była częścią Niemiec, w tym samym roku zmieniono nazwę miejscowości z „Sohrenbohm” na Sarbinowo. Do atrakcji turystycznych w miasteczku i okolicy należy między innymi:

Jezioro Jamno pomiędzy Mielnem a Koszalinem

Jezioro JAMNO to jezioro przybrzeżne znajdujące się w obrębie województwa zachodniopomorskiego, od morza oddzielone mierzeją, która dawniej była zatoką morską. JAMNO jest trzecim pod względem wielkości jeziorem w województwie i dziewiątym w Polsce, jego powierzchnię stanowi 2240 hektarów. Jezioro łączy się z Morzem Bałtyckim poprzez kanał nieopodal Unieścia, ujście kanału jest bardzo często zasypywane przez sztormy.

Pierwsze wzmianki o jeziorze znajdujemy w 1789 roku, jezioro zwano wtedy „Jamundsche See”. W 1948 roku wprowadzono obecną nazwę. Na przekór spływającym zanieczyszczeniom, JAMNO jest jeziorem czystym dzięki naturalnym procesom oczyszczania, które wynikają z faktu, że sztormy mieszając słoną wodę z morza z wodą z jeziora, nie dopuszczają do tworzenia się stref beztlenowych.

JAMNO jest jeziorem polimiktycznym, co ciekawe tego typu zbiorniki występują co do zasady w górach i strefie międzyzwrotnikowej. Do jeziora uchodzą rzeka Dzierżecinka i Unieść, Kanał Dobiesławiec i Łabusz oraz struga Strzeżenica.

Jezioro jest płytkie, maksymalna głębokość wynosi niecałe cztery metry, a średnio jest głębokie na trochę ponad metr (!) , mówi się, że za 200 lat w ogóle zaniknie. Można w nim złowić sandacze, leszcze i węgorze a także minoga rzecznego – uważanego za wielki przysmak – niestety pod ścisłą ochroną. Wydajność połowowa jest tutaj bardzo wysoka. Dlatego warto wybrać się na ryby. Amatorów wędkowania zachęcamy do wykupienia zezwolenia w Gospodarstwie Rybackim w Mielnie. Takie zezwolenie upoważnia do wędkowania na spining oraz na dwie wędki na terenie jeziora. Na jeziorze Jamno znajduje się 140-metrowe molo, liczne przystanie żeglarske i wypożyczalnie sprzętów wodnych. W trakcie sezonu organizowane są również codziennie rejsy wycieczkowe statkiem MILA.

Neogotycki kościół z 1856 roku z pięknymi witrażami

Chata rybacka z 1804 roku. Ściany z drewna dębowego.

GĄSKI

GĄSKI to nadmorska miejscowość letniskowa położona w województwie zachodniopomorskim, w odległości 12 kilometrów od Mielna. Pierwszą wzmiankę o Gąskach znajdujemy w 1628 roku, wtedy to Gąski były własnością Damiczów. Potem miejscowość była częścią Niemiec, do 1945 roku nosiła nazwę „Funkenhagen”.

Gąski liczą populację około 500 stałych mieszkańców. W 1846 urodził się tu znany architekt Rihard Plüddemann. Zabudowa Gąsek jest rozproszona i składają się na nią bardo liczne ośrodki wypoczynkowe. W centrum miejscowości, która znajduje się kilometr od morza jest pałac w stylu neoklasycystycznym wraz z zabytkowym zespołem parkowym o powierzchni prawie siedmiu hektarów.

W Gąskach niemal każde gospodarstwo prowadzi działalność wczasową. Jest tu dużo pól kempingowych i namiotowych o wysokim standardzie. Jednak największa atrakcja turystyczna tej miejscowości to Latarnia Morska Gąski z 1878 roku. Latarnia ta jest jedną z najwyższych latarni morskich w Polsce i jest wpisana do rejestru zabytków. W pobliżu latarni morskiej są trzy szlaki turystyczne: Szlak Nadmorski, Szlak Wokół Bałtyku oraz Szlak Rowerowy Pałacowy.

Gąski stają się coraz bardziej znane, szczególnie za granicą, nie tylko z powodu latarni morskiej, ale z pokładów glinki zielonej, znajdujących się w pobliżu latarni morskiej w Gąskach. Glinka zielona posiada powszechnie uznane właściwości lecznicze. Glinka znalazła ponadto zastosowanie w kosmetyce. Sporządza się z niej m.in. maseczki, które leczą trądzik, usuwają wykwity skórne oraz likwidują zmarszczki.

Kolejnym zabytkiem w Gąskach jest tulipanowiec amerykański o obwodzie trzech metrów – w 2008 roku uznany za pomnik przyrody.

Latarnia Morska Gąski to druga najwyższa latarnia morska w Polsce, jest uznawana za miejsce graniczne Zatoki Pomorskiej. Ta okazała latarnia morska jest położona 100 metrów od morza we wsi Gąski. Obiekt jest udostępniony dla turystów. Aby dotrzeć z Sarbinowa do Gąsek trzeba jechać szosą równoległą do plaży, następnie należy skręcić w drogę asfaltową w stronę „Gąsek”, potem trzeba kierować się w kierunku północnym, następnie w kierunku zachodnim.

Dokładne położenie Latarni Morskiej Gąski to: 54°14’34″N 15°52’22″E.

Zespół latarni morskiej w Gąskach jest wpisany do rejestru zabytków i obejmuje latarnię morską wraz z domkiem latarnika, stodołę, budynek inwentarski, ogrodzenie i wysoki parkan z cegły. Budowę latarni morskiej w Gąskach prowadzono od 1876 do 1878 roku. Latarnia ta jest zbudowana w przeważającej części z cegły. Pomimo dużej grubości murów – ponad dwa metry u podstawy, mury na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat wymagały wielu konserwacji i uszczelniania na skutek pękania. W latach 1995-1996 mury były malowane syntetyczną farbą uszczelniającą, a i tak widać na nich liczne ślady pęknięć i wypełnień ubytków.

Wieża latarni jest u podstawy ośmiokątna o średnicy 11 metrów, dalej staje się okrągła z oszkloną laterną niedostępną dla zwiedzających. Na szczyt wieży wiedzie trochę ponad 200 spiralnych granitowych schodów, całkowita wysokość wieży wynosi ponad 41 metrów.

Dawniej w laternie była zamontowana cylindryczna soczewka Fresnela o średnicy prawie półtora metra, źródło światła stanowiły lampy naftowe, a migające światło tworzyły trzy przesłony sterowane za pomocą mechanizmu zegarowego. W 1927 roku lampy naftowe zostały zastąpione urządzeniem napędzanym energią elektryczną. Później latarnia była nieczynna, ponownie uruchomiono ją w 1948 roku.

Obecnie Latarnia Morska w Gąskach ma układ optyczny oparty o soczewkę pierścieniowo-bębnowa z żarówkami 1500 W, która daje wysokość światła na 50 metrów n.p.m. i zasięg światła na ponad 40 kilometrów. Latarnia stanowi jedną z jedenastu stacji brzegowych polskiego wybrzeża, które monitorują ruch statków, jej antena ma 50 metrów wysokości. Latarnia jest w pełni zautomatyzowana, administruje nią Urząd Morski w Słupsku.

Trochę poniżej laterny znajduje się z galeria widokowa dostępna dla zwiedzających, z której rozpościera się niezapomniany widok panoramy Morza Bałtyckiego, Sarbinowa, Chłopów, Mielna i Unieścia.

Wokół zabytku znajdują się liczne punkty z pamiątkami, jedzeniem, restauracja i strzeżony parking.

Pałac Morski w Gąskach

Pałac Morski w Gąskach to pałac w stylu neoklasycystycznym z fasadą zwróconą z kierunku zachodnim o powierzchni użytkowej około 1200 metrów kwadratowych wraz z rozległym zespołem parkowym w Gąskach. Pałac powstał w drugiej połowie dziewiętnastego wieku, od 1988 do 1994 obiekt przebył gruntowny remont polegający na wymianie stropów i izolacji przeciwwilgociowych, wtedy też została wprowadzona nowa konstrukcja dachu a konstrukcja budynku została wymieniona żelbetowo-stalową. W 2005 roku przeprowadzono remont elewacji pałacu.

Obiekt składa się z budynku głównego i północnego skrzydła. Budynek główny ma dwie kondygnacje z poddaszem użytkowym i jest częściowo podpiwniczony. Północne skrzydło tworzy parter z poddaszem użytkowym i piwnicą.

Pałac Morski w Gąskach jest otoczony zabytkowym parkiem o powierzchni niespełna siedmiu hektarów z bukami, klonami srebrzystymi i cyprysikami groszkowymi, łączenie na terenie parku jest prawie tysiąc drzew.

Pałac jest oddalony o około kilometr od Bałtyku. Nieopodal obiektu znajduje się Latarnia Morska Gąski. Obecnie Pałac Morski pełni rolę obiektu turystyczno – konferencyjnego, w obiekcie jest ośrodek rehabilitacyjno – wczasowy „Pałac Morski”.

  • ul. Wiosenna 8, 76-034 Sarbinowo